Kronik hastalığı olan yaşlı bireylerin akılcı ilaç kullanımı ve geleneksel tıp tutumlarının belirlenmesi
Akılcı ilaç kullanımı ve geleneksel tıp
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.6342695Anahtar Kelimeler:
Kronik Hastalık, Yaşlı, Akılcı İlaç Kullanımı, Geleneksel TıpÖzet
Amaç: Bu çalışma ile kronik hastalığı olan 65 yaş ve üstü bireylerin, akılcı ilaç kullanımı ve geleneksel tıbba yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Araştırma bir özel hastane polikliniklerine başvuran 65 yaş ve üstü kronik hastalığa sahip bireylerle Aralık 2021- Ocak 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 152 hasta katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak sosyo-demografik özellikler formu, akılcı ilaç kullanımı ölçeği ve geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı tutum ölçeğinden yararlanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin
hastalık tanıları incelendiğinde kalp hastalığı (%31,6) ve romatizmal hastalıklar (%27,0) ilk sıradadır. En sık uygulanan GETAT yöntemi ise %34,9 ile bitkisel ürün/ilaçtır. Katılımcıların Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği puan ortalaması (33,55±3,16) bulunmuş olup düşük düzeydedir. Geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı tutum ölçeği puan ortalaması (29,01±6,06) bulunmuş ve olumlu tutuma sahip oldukları tespit edilmiştir. Akılcı ilaç kullanımı ile GETAT’a yönelik tutum arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır (r=-0,06; p=0,45). Sonuç: Kronik hastalığa sahip 65 yaş üstü bireylerin GETAT yöntemleri hakkında olumlu tutuma sahip oldukları saptanmışken akılcı ilaç kullanımı ile GETAT tutumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır.
Referanslar
Kaynaklar
Sandalcı B, Uyaroğlu OA, Sain Güven G. COVID-19’da kronik hastalıkların rolü, önemi ve öneriler. FLORA. 2020;25:1-7.
Pennsylvania, Department of Health. Chronic Disease Burden Report 2021. Erişim adresi: https://www.health.pa.gov/topics/Documents/Programs/ChronicDiseaseBurdenReport_8-18-2021.pdf. Erişim tarihi: 19.01.2022.
Pennsylvania Department of Health. Enterprise Data Dissemination Informatics Exchange (EDDIE). Erişim adresi: https://www.phaim1.health.pa.gov/EDD/. Erişim tarihi: 19.01.2022.
Centers for Disease Control and Prevention. Leading Causes of Death, 2019. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/nchs/fastats/leading-causes-of-death.htm Erişim tarihi: 19.01.2022.
Centers for Disease Control and Prevention. Health and Economic Costs of Chronic Diseases. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/chronicdisease/about/costs/index.htm Erişim tarihi: 19.01.2022.
World Health Organization. Noncommunicable Diseases Country Profiles 2011. Erişim adresi:http://www.who.int/ nmh/publications/ncd_profiles_report.pdf. Erişim Tarihi: 18.01.2022.
Kubat Bakır G, Akın S. Yaşlılıkta kronik hastalıkların yönetimi ile ilişkili faktörler. Sağlık ve Toplum. 2019;29(2):17-25.
World Health Organization. Weekly epidemiological record Releve epidemiologique hebdomadaire, 2011. Erişim adresi: https://www.who.int/wer/2011/wer8636/en/ Erişim Tarihi: 18.01.2022.
Uğrak U, Teke A, Cihangiroğlu N, Uzuntarla Y. Kardiyoloji kliniğinde yatan hastaların akılcı ilaç kullanımı konusundaki tutumları. TAF Prev Med Bull. 2015;14(2):137-144.
Kar SS, Pradhan HS, Mohanta GP. Concept of essential medicines and rational use in public health. Indian J Community Med. 2010;35(1):10.
Mekonnen BD, Ayalew MZ, Tegegn AA. Rational drug use evaluation based on world health organization core drug use indicators in Ethiopia: A systematic review. Drug Healthc Patient Saf. 2021;13:159-170.
Ünal A, Bilginer E. Türkiye ilaç harcamaları üzerine bir değerlendirme. 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Kitabı, 11-13 Ekim 2018, Bodrum. Erişim adresi: http://shyk2018.mu.edu.tr/Belgeler/34/34/Bildiri_Kitab%C4%B1.pdf. Erişim tarihi: 20.01.2022.
Akıcı A, Uğurlu Ü, Gönüllü N, Oktay Ş, Kalaça S. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2002; 11(7): 253-257.
Uzuntarla Y, Cihangiroğlu N. Hemşirelerin akılcı ilaç kullanımı ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizi. TAF Prev Med Bull. 2016;15(1):1-8.
Salman A, Uzuntarla Y. Attitudes of healthcare workers towards complementary and alternative medicine practices: A cross-sectional study in Turkey. Eur J Integr Med. 2022;49:102096.
Bauer BA, Townsend KM, Cutshall SM, Hazelton JF, Mahapatra S, Meek AM, et al. Advanced practice providers' knowledge, attitudes, and utilization of complementary and integrative medicine at an academic medical center. Altern Ther Health Med. 2020;26(5):8-16.
Sağlık Bakanlığı. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027-3.htm. Erişim tarihi: 15.01.2022.
Oğlakçı İlhan A, Si̇rekbasan S, Gürkök Tan T. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin geleneksel ve tamamlayıcı tıp ile ilgili bilgi düzey ve tutumlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J. 2019; 19(4): 736–744.
Şahin F, Yılmaz AF. Akupunktur. Turkiye Klinikleri J Med Oncol-Special Topics. 2012; 5(1): 33–38.
Trumbeckaite S, Dauksiene J, Bernatoniene J, Janulis V. Knowledge, attitudes, and usage of apitherapy for disease prevention and treatment among undergraduate pharmacy students in Lithuania. Evid Based Complement Alternat Med. 2015;172502: 1–9.
Kartal M, Erçin E. Fitoterapide Türkiye’nin Potansiyeli ve Gelecek Vizyonu. A. Başaran (Ed.), Fitoterapi içinde (1. Baskı., ss. 7–12). Ankara: Türkiye Klinikleri, 2020.
Elkins GR, Barabasz AF, Council JR, Spiegel D. Advancing research and practice: the revised APA Division 30 definition of hypnosis. Int J Clin Exp Hypn. 2015; 63(1): 1–9.
Singh AP. Medicinal leech therapy (hirudotherapy): a brief overview. Complement Ther Clin Pract. 2010;16(4): 213–215.
Sezer Ö. Türkiye’de yeni parlayan bir integratif tıp yöntemi: homeopati. Euras J Fam Med. 2015; 4(1): 1–6.
Ernst E. Chiropractic: a critical evaluation. J Pain Symptom Manage, 2008;35(5): 544–562.
Yağcı N. Fizyoterapide osteopati yaklaşımları. Türkiye Klinikleri J Physiother Rehabil-Special Topics. 2015;1(2): 35–42.
Çi̇ftci̇ MM. Kupa tedavisi ve klinik uygulamalar. J Biotechnol and Strategic Health Res. 2019;3(Özel Sayı): 22–28.
Atalık A. Mezoterapi ve Klinik Uygulamalar. J Biotechnol and Strategic Health Res. 2019;3(Özel Sayı): 115–118.
Rabago D, Slattengren A, Zgierska A. Prolotherapy in primary care practice. Prim Care. 2010;37(1): 65–80.
Taşbi̇lek Yoncalık M. Ozon terapinin sporcularda etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2017;22(1–4): 23–30.
Çevik K. Hemşirelikte tamamlayıcı ve alternatif tedavi: refleksoloji. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2013;29(2): 71–82.
Bradt J, Dileo C, Magill L, Teague A. Music interventions for improving psychological and physical outcomes in cancer patients. Cochrane Database Syst Rev. 2016;8: CD006911.
Yüksel NA, Açıkgöz B, Yüksel C, Ayoğlu FN, Er T. Hekimlerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarına bakış açısı. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 2019;4(3), 276–286.
Demirtaş Z, Dağtekin G, Sağlan R, Alaiye M, Önsüz MF, Işıklı B, et al. Akılcı ilaç kullanımı ölçeği geçerlilik ve güvenilirliği. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2018;3(3):37-46.
Hyland ME, Lewith GT, Westoby C. Developing a measure of attitudes: the holistic complementary and alternative medicine questionnaire. Complement Ther Med. 2003;11(1): 33–38.
Erci B. Attitudes towards holistic complementary and alternative medicine: a sample of healthy people in Turkey. J Clin Nurs. 2007; 16(4):761–768.
Şimşek B, Aksoy DY, Basaran NC, Taş D, Albasan D, Kalaycı MZ. Mapping traditional and complementary medicine in Turkey. Eur J Integr Med. 2017;15: 68–72.
Dedeli Ö, Karadakovan A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD. 2011;1(1):23-32.
Sayın Kasar K, Ünal E, Çapacı S, Kütmeç Yılmaz C, Duru Aşiret G. Yaşlı bireylerin ağrıya yönelik tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumu ve tutumu. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020; 7(3):271-277.
Özdemir L, Akgün Ş. Yaşlı bireyde ilaç kullanımı ve geleneksel uygulamalar. Medikal Network Dahili Tıp Bilimleri. 2006; 1(1): 27-32.
İkizek M, Uzuntarla Y. Medikal ozon tedavisi ve COVID-19. Sağ Aka Derg. 2020; 7(4): 304–310.
Ulusoy ZB, Keskin A. Onkoloji hastalarının geleneksel ve tamamlayıcı tıp (GETAT) yöntemleri hakkındaki tutumları. Ankara Med J. 2021;(3):374-385.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 