Postpartum dönemde algılanan eş desteği ile emzirme adaptasyonu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12536919Anahtar Kelimeler:
Ebelik, Hemşirelik, postpartum, algılanan eş desteği, emzirme adaptasyonuÖzet
Amaç: Araştırma postpartum dönemde algılanan eş desteği ile emzirme adaptasyonu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç-Yöntem: Araştırma tanımlayıcı türde olup Haziran-Ağustos 2023 tarihleri arasında Bingöl İli Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde doğum sonu kontrolleri için başvuran, araştırma kriterlerini karşılayan 200 lohusa araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veriler, Kişisel Bilgi Formu, Emzirme Adaptasyon Ölçeği (EAÖ) ve Erken Lohusalık Süresinde Kadınların Algıladıkları Eş Desteği Ölçeği (ELSKAEDÖ) kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22,0 programı kullanılmış olup değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruksal Wallis varyansı ve Pearson Korelasyon katsayısı analizi kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırmada kadınların yaş ortalamasının 29,37±5,89’dur. Kadınların %44,5’inin doğum sonu ilk yarım saat içinde bebeğini emzirmeye başladığı saptanmıştır. Kadınların EAÖ’den ortalama 57,55±10,05 (min.-max.:27-83) puan, ELSKAEDÖ’den ortalama 38,79±13,05 (min.-max.:16-77) puan aldıkları belirlenmiştir. Kadınların ELSKAEDÖ toplam puanı ve EAÖ anne sütünün devamlılığı (r=0,175; p=0,013) ve destek alma (r=0,273; p=0,000) alt boyut puan ortalamaları arasındaki korelasyon pozitif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bulunmuştur. Kadınların ELSKAEDÖ sosyal destek alt boyutu ve EAÖ anne sütünün devamlılığı (r=0,143; p=0,044) ve destek alma (r=0,192; p=0,006) alt boyut puan ortalamaları arasındaki korelasyon pozitif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bulunmuştur.
Sonuç: Araştırmamızda lohusalık sürecinde eş desteği olan annelerin emzirme süresinin olumlu etkilendiği, anne ile bebek arasındaki bağın güçlü olduğu, emzirme adaptasyonu kolaylaştırdığı belirlenmiştir.
Referanslar
Berens P. Overview of the postpartum period: Normal physiology and routine maternal care. Available from: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-thepostpartumperiodnormal-physiology-and-search=postpartum%20period&source=search result&selectedTitle=1~150&usage ty-pe=default&display rank=1. Accessed October 5, 2023.
Uludağ E, Öztürk S. The effect of partner support on self-efficiency in breast-feeding in the early postpartum period. Am J Fam Ther. 2021;48(2):211-219.
Kaplan S, Bahar A, Sertbaş G. Gebelerde doğum öncesi ve doğum sonrası dönemlerde durumluk kaygı düzeylerinin incelenmesi. J Anatolia Nurs Health Sci. 2007;10(1):113-121.
Kurnaz D, Hazar HU. Erken postpartum dönemde annelerin emzirmeye ilişkin tutum ve başarılarını etkileyen faktörler. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2014;4(2):76-86.
Çevik A, Avcibay-Vurgeç B. Midwife-led care in postpartum. J Midwifery Health Sci. 2022;5(1):37-45.
Işık M, Demirgöz-Bal M. Doğum sonrası dönemde eş desteğinin travma sonrası stres belirti düzeyine etkisi. J Health Sci Manag. 2022;2(2):27-32.
Gözükara F. Emzirmenin başarılmasında anahtar faktör: Baba desteğinin sağlanması ve hemşirenin rolleri. Harran Üniv Tip Fak Derg. 2014;11(3):289-296.
Johnson AM, Correll A, Greene JF, Hein D, Mc Laughlin T. Barriers to breastfeeding in a resident clinic. Breastfeed Med. 2013;8(3):273-276.
Ku C, Chow SKY. Factors influencing the practice of exclusive breastfeeding among Hong Kong Chinese women: A questionnaire survey. J Clin Nurs. 2010;19:2434-2445.
Yen-Ju H, Jacqueline M. Predicting breastfeeding duration related to maternal attitudes in a Taiwanese sample. J Perinat Educ. 2011;20(4):188-199.
Februhartantyl J, Bardosono S, Septiaril AM. Problems during lactation are associated with exclusive breastfeeding in DKİ Jakarta province: Father’s potential roles in helping to manage these problems. Malays J Nutr. 2006;12(2):167-180.
Lee WT, Lui SS, Chan V, Lau J. A population-based survey on infant feeding practice (0-2 years) in Hong Kong: breastfeeding rate and patterns among 3,161 infants below 6 months old. Asia Pac J Clin Nutr. 2006;15(3):377-387.
Avery AB, Magnus JH. Expectant fathers' and mothers' perceptions of breastfeeding and formula feeding: a focus group study in three US cities. J Hum Lact. 2011;27(2):147-154.
Gebremariam KT, Zelenko O, Mulugeta A, Gallegos D. A cross-sectional comparison of breastfeeding knowledge, attitudes, and perceived partners’ support among expectant couples in Mekelle, Ethiopia. Int Breastfeed J. 2021;16(3):1-9.
Karande S, Perkar S. Do fathers’ attitudes support breastfeeding? A cross-sectional questionnaire-based study in Mumbai, India. İndian J Med Sci. 2012;66:30-39.
World Health Organization (WHO). Breastfeeding [İnternet]. Available from: https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_1. Accessed October 5, 2023.
Dinçel Y, Özdilek R. Emzirme adaptasyon ölçeği Türkçe geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Bandırma Onyedi Eylül Üniv Sağlık Bilim Araşt Derg. 2021;3(3):190-198.
Şahin NH, Dişsiz M, Dinç H, Soypak F. Erken lohusalık sürecinde kadınların algıladıkları eş desteği: Ölçek geliştirme çalışması. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilim Derg. 2014;17(2):73-79.
Küçükoğlu S, Çelebioğlu A. Hasta yenidoğanların annelerinin emzirme öz yeterlilik düzeyi ve emzirme başarılarının incelenmesi. Erciyes Üniv Sağlik Bilim Fak Derg. 2014;2(1):1-11.
Forster DA, McLachlan HL, Lumley J. Factors associated with breastfeeding at six months postpartum in a group of Australian women. İnt Breastfeed J. 2006;1:18.
Kumral S. Doğum sonu dönemde algılanan eş desteği ve güvenlik hissinin kadınların emzirme öz yeterliliğine etkisi [master's thesis]. İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2021.
Işık Ü. Annelerin doğum sonu dönemde destek ihtiyaçlarının ve alınan destek düzeylerinin emzirme öz yeterlilikleri üzerine etkisi [master's thesis]. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2020.
Akkoyun S, Taş-Arslan F. İlk altı ay boyunca emziren annelerin emzirme öz-yeterlilikleri. J Pediatr Res. 2016;3(4):191-195.
Özen E. Evaluation of breastfeeding self-efficacy, infant feeding attitudes and affecting factors of nursing mothers [Specialization thesis]. Çukurova University Faculty of Medicine; 2018.
Rowe-Murray HJ, Fisher JR. Baby friendly hospital practices: cesarean section is a persistent barrier to early initiation of breastfeeding. Birth. 2002;29:124-131.
Akkuş H, Çoban A. Sezaryen doğum sonrası emzirmenin başlatılmasında yaşanan sorunlar. Adnan Menderes Üniv Sağlık Bilim Fak Derg. 2023;7(2):380-392.
Çağ P. Evli bireylerde eş desteği ve evlilik doyumu [master's thesis]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2011.
Tan CC. Evli çiftlerde zihin kuramı ölçek değerlerinin, evlilik doyumu ve eş desteğine olan etkisinin incelenmesi [master's thesis]. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2016.
Günsel D. Evli bireylerin algıladıkları eş desteğinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi [master's thesis]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2013.
Prezza M, Giuseppina PM. Perceived social support from significant others, family and friends and several socio-demographic characteristics. J Community Appl Soc Psychol. 2002;12(6):422-429.
Akbay AS, Tasçi-Duran E. How does spousal support affect women's quality of life in the postpartum period in Turkish culture? Asian Women. 2018;34(3):29-45.
Aksakallı M, Çapik A, Ejder SA, Pasinlioğlu T, Bayram S. Lohusaların destek ihtiyaçlarının ve doğum sonu dönemde alınan destek düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2012;3(3):129-135.
Güven S, Şener A, Yıldırım B. Eşlerin farklı değişkenlere göre sosyal destek algısı. Hacettepe Üniv Sosyolojik Araştırma E-Dergisi. 2011;10:1-15.
Kaniğ M, Eroğlu K. Gebelerde algılanan sosyal destek düzeyi ve etkileyen faktörler. Koç Üniv Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019;16(2):125-133.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 