Sağlık çalışanlarının organ bağışı ve dini tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7912891Anahtar Kelimeler:
Organ bağışı, dini tutum, maneviyat, sağlık çalışanlarıÖzet
Amaç: Bu çalışmanın amacı hastanede çalışan sağlık personellerinin organ bağışı ile dinî tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma Ankara’da bir devlet hastanesinde çalışan sağlık çalışanları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler Organ Bağış Tutum Ölçeği ile Ok-Dinî Tutum Ölçeği’nden yararlanılmıştır. Araştırmaya katılan 206 sağlık çalışanının anketleri yanıtlanma oranı %68’dir. Araştırma verilerinin analizleri SPSS 21 programında yapılmıştır. Kruskal Wallis test istatistiği ve korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Organ bağışı eğitimi alanların toplam negatif tutum, Tıbbi Olarak İhmal Edilme Korkusu (FMN), Bedensel Yaralanma Korkusu (FBM), ve Dinî Tutum Ölçeği Alt Boyutu duygu ve ilişki puan ortalamaları genel olarak yüksektir (p<0,05). Organ bağışı yapanların (kartı olanların) toplam negatif tutum ve bedensel yaralanma korkusu (FBM) puan ortalamaları daha düşüktür (p<0,05). Bağışı düşünenlerin toplam negatif tutum, FMN ve FBM puan ortalamaları daha düşük iken HMC puan ortalaması daha yüksektir (p<0,05).
Sonuç: Çalışma sonucunda elde edilen veriler sağlık çalışanlarının dinî tutumları ve organ bağışı tutum ölçeğinde pozitif tutumları gösteren yardımseverlik, ahlak ve inanç alt boyutu puan ortalaması da yüksek düzeyde bulunmuştur. Bu durum sağlık çalışanların da olması gereken özellikleri ifade eden insanlara fayda sağlama, tedavi olma şansı sunma ve hayat kurma gibi maddeleri içermesi açısından önemlidir. Ancak çalışanların tutum olarak sergiledikleri pozitif anlayışın davranışsal olarak göstermedikleri de çalışmanın ulaşılan bir diğer sonucudur.
Referanslar
KAYNAKLAR
Alexander W, Lamiaa HA-J, Eidan MAZ, Salah HE, Khawaja Bilal W, Fatimah SA-Y, et al. Knowledge, attitude, and behavior toward organ donation and transplantation among medical students in the Eastern Province of Saudi Arabia. Transplantation Proceedings. 2022;54(7):1690-1696.
Doerry K, Oh J, Vincent D, Fischer L, Schulz-Jürgensen S. Religious and cultural aspects of organ donation: Narrowing the gap through understanding different religious beliefs. Pediatric Transplantation. 2022;26(7):e14339.
Syed J. Islamic views on organ donation. J Transpl Coord. 1998;8(3):157-160.
Ali A, Ahmed T, Ayub A, Dano S, Khalid M, El-Dassouki N, et al. Organ donation and transplant: The Islamic perspective. Clinical Transplantation. 2020;34(4):e13832.
Albar M. Organ transplantation: a Sunni Islamic perspective. Saudi J Kidney Dis Transpl. 2012;23(4):817-822.
Arbour R, AlGhamdi HM, Peters L. Islam, brain death, and transplantation: culture, faith, and jurisprudence. AACN Adv Crit Care. 2012;23(4):381-394.
DİB. Organ nakli ve bağışı caiz midir? 2017.
TDIS. ORGANKDS 2023 [Available from: https://organkds.saglik.gov.tr/dss/PUBLIC/Donation_WhileAlive.aspx.
Siraj MS. How a compensated kidney donation program facilitates the sale of human organs in a regulated market: the implications of Islam on organ donation and sale. Philos Ethics Humanit Med. 2022;17(1):10.
Malekshahi A, MortezaNejad HF, Taromsari MR, Gheshlagh RG, Delpasand K. An evaluation of the current status of kidney transplant in terms of the type of receipt among Iranian patients. Renal Replacement Therapy. 2020;6(1):66.
Siraj MS. Deceased Organ Transplantation in Bangladesh: The Dynamics of Bioethics, Religion and Culture. HEC Forum. 2022;34(2):139-167.
Alhawari Y, Verhoff MA, Ackermann H, Parzeller M. Religious denomination influencing attitudes towards brain death, organ transplantation and autopsy-a survey among people of different religions. Int J Legal Med. 2020;134(3):1203-1212.
Yazici Sayin Y. Turkish validity and reliability of Organ Donation Attitude Scale. J Clin Nurs. 2016;25(5-6):642-655.
Ok Ü. Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2011;8(2):528-549.
Bozcu E. Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Organ Nakli ve Bağışına Yönelik Bilgi Tutum ve Davranışları. Erzurum: T.C. Atatürk Üniversitesi; 2019.
Yılmaz M, Demirağ S. The impact of the medical education on students’ knowledge, opinion and attitude to organ donation and transplantation. Ankara Medical Journal. 2019;19(2):316-24.
Altıntaş HK. Determination of knowledge, attitudes and behaviors of nursing students about organ transplantation and donation. Sağlık Akademisi Kastamonu. 2018;3(3):210-227.
Yazıcı SÖ, Kavak HO, Kaya E, Tekin A, Kalaycı I. Nursing students' knowledge and opinions about organ transplantation and donation. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Health Sciences Institute. 2015;3(2): 66-76.
Bayer N, Çankaya M. The relationship between emotional labor, organizational loyalty, and turnover intention in nurses. Clinical and Experimental Health Sciences. 2022;12(1):198-204.
Pérez-Fuentes MDC, Molero Jurado MDM, Gázquez Linares JJ, Oropesa Ruiz NF. The role of emotional intelligence in engagement in nurses. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(9):1915.
Alakan YŞ, Aşıcıoğlu F. Knowledge, attitude and approaches of intensive care nurses on organ/tissue transplantation and donation. Nobel Medicus. 2021;17(1):20-29.
Kurt B, Öztaş D, İlter H, Akbaba M, Ozan T, Güneş E. Knowledge and behavior of organic donation among primary health care workers in Konya Province. Sakarya Medical Journal. 2018;8(3):497-504.
Uzuntarla Y. Knowledge and attitudes of health personnel about organ donation: a tertiary hospital example, Turkey. Transplant Proc. 2018;50(10):2953-2960.
Özsaydı S, Tekdemir L, Özsaydı SZ, Balcı E. Knowledge, Attitudes and behaviors regarding tissue and organ donation of religious officers working in Kayseri, Turkey. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2021;6(2):71 - 81.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 