Kalite çalışanlarının kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) tehlikelerinin yönetiminde bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10976060Anahtar Kelimeler:
sağlıkta kalite standartları, bilgi düzeyi, KBRNÖzet
Amaç: Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) tehditler hastane afet yönetiminde önemli bir yere sahiptir. Sağlık kurumlarının KBRN olaylarında kaliteli ve etkin sağlık hizmet sunumunu sürdürebilmeleri için gerekli planlamaların önceden yapılması önem arz etmektedir. Bu araştırma, kalite birim çalışanlarının Sağlıkta Kalite Standartları hastane (Sürüm 6.1) KBRN tehlikelerinin yönetimi standartlarıyla ilgili bilgi düzeylerini belirleme amacı ile yapılmıştır.
Gereç ve yöntem: Araştırma, kesitsel ve tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Araştırma evrenini Türkiye geneli il kalite koordinatörlüğü çalışanları ve kamu, özel ve üniversite hastaneleri kalite birimi çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklem büyüklüğü 341 kişi olarak belirlenmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında daha önce geçerlilik ve güvenirlik testleri yapılmış ölçeklerden oluşturulan anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 22.0 istatistik analiz programıyla yapılmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde standart sapma, ortalama, sayı, yüzdelik hesaplamaları ve bağımsız gruplarda t testi, varyans analizi (ANOVA) ile Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmada kullanılan ölçeğin tekrarlanan güvenilirlik analizleri sonucunda ölçeğin Cronbach alfa katsayısının 0.922 olduğu bulunmuştur. Araştırmaya katılanların yaşları, cinsiyetleri, öğrenim durumları ve kalite biriminde çalışma süreleri ile ölçek ortalaması arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Katılımcıların kalite ve KBRN eğitimi alma durumları ile ölçek ortalaması arasında istatistiki olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Katılımcıların kurumlarında KBRN ünitesinin varlığı durumu ile ölçek ortalaması arasında istatistiki olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç: Araştırma sonucunda, kalite birimi çalışanlarının SKS Hastane KBRN Tehlikelerin Yönetimi standartlarına yönelik bilgi düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Kalite ve KBRN ile ilgili eğitim almak ve çalışılan kurumda KBRN ünitesi varlığı KBRN bilgi düzeyini etkilemektedir.
Referanslar
Ekşi A. Kitlesel olaylarda olay yeri yönetim sisteminin kamu yönetiminde koordinasyon açısından değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;8(16):105-118.
WHO Regional Office for the Western Pacific Staff. Regional Framework for Action on Ageing and Health in the Western Pacific (2014-2019). [place unknown]: World Health Organization; 2015. 44 p.
Sharififar S, Jahangiri K, Zareiyan A, Khoshvaghti A. Factors affecting hospital response in biological disasters: A qualitative study. Med J Islam Repub Iran. 2020;34(1):137-149. https://doi.org/10.47176/mjiri.34.21.
Şen G, Ersoy G. Hastane Afet Ekibinin Afete Hazırlık Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):122-30.
Özden G, Yaman M. Afet Yönetiminde Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Tehditlere Karşı Farkındalık Düzeyi: Kütahya Umke Örneği. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7(1):134-4. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.1038926.
Hastane Afet ve Acil Durum Planı Hazırlama Kılavuzu, T.C. Sağlık Bakanlığı, Sürüm 2, Yayın No:1020 ISBN:978- 975-590-590-7, 2015, Kurban Matbaacılık Yayıncılık, Ankara 2021.
Burkle FM, Dallas CE. Developing a Nuclear Global Health Workforce Amid the Increasing Threat of a Nuclear Crisis. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. 2016;10(1):129–44. https://doi.org/10.1017/dmp.2015.125.
Dallas CE, Klein KR, Lehman T, Kodama T, Harris CA, Swienton RE. Readiness for Radiological and Nuclear Events among Emergency Medical Personnel. Front Public Health. 2017; 5:202. https://doi.org/10.3389/fpubh.2017.00202.
Ochiai K, Oka T, Kato N, Kondo Y, Otomo Y, Swienton RE. Differences in the Awareness and Knowledge of Radiological and Nuclear Events Among Medical Workers in Japan. Front Public Health. 2022;10. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.808148.
Felemban EM, Youssef HA, Al Thobaity A. Factors Affecting the Decontamination Process in Hospitals in Saudi Arabia. Risk Manag Healthc Policy. 2021;14:357-63. https://doi.org/10.2147/rmhp.s295262.
Lemyre L, Lee JE, Turner MC, Krewski D. Terrorism preparedness in Canada: a public survey on perceived institutional and individual response to terrorism. Int J Emerg Manag. 2007;4(2):296. https://doi.org/10.1504/ijem.2007.013995.
Grundmann O. The current state of bioterrorist attack surveillance and preparedness in the US. Risk Manag Healthc Policy. 2014:177. https://doi.org/10.2147/rmhp.s56047.
Cirit G. Sağlıkta kalite standardı sürüm 6 kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) tehlikelerinin yönetimi standardı kapsamında Çiğli Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışanların bilgi düzeyi değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2022.
Arslanoğlu A. (Ed.) Sağlık hizmetlerinde kalite yönetimi: Hastane- yoğun bakımlar ve palyatif bakım kliniklerinde kalite yönetimi. Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık, 2021.
Dainty KN, Sinclair D. A Critical Qualitative Study of the Position of Middle Managers in Health Care Quality Improvement. J Nurs Care Qual. 2017; 32(2):172-9. https://doi.org/10.1097/ncq.0000000000000224.
Eker T. Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi'nde görev alan eczane çalışanlarının sağlıkta kalite standartları-hastane kapsamına göre ilaç yönetimine ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. SKS Işığında Sağlıkta Kalite. Ankara, Pozitif Matbaa, 2012.
Ertaş H, Çelik Ö. Sağlıkta kalite standartları üzerine nitel bir değerlendirme. Sağlık Yönetimi Dergisi. 2018;2(1):18-40.
T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. Sağlıkta Kalite Standartları-Hastane Versiyon 6.1. Ankara, Tam Pozitif Reklamcılık / Matbaa, 2020.
Eyison RK, Pakdemirli A, Aydin E, Öztürk AS, Kılıç Z, Demirbağ B, Ortatatli M, Sezigen S, Kenar L. Evaluation of the Medical Chemical, Biological, Radiological, and Nuclear Awareness Level of Emergency Healthcare Professionals Serving on Different Centres. JBACHS. 2020; 4(2): 174-9. https://doi.org/10.30621/jbachs.2020.1037.
Kim MS, Shin H, Kim G, Kim JH, Kang S, Kang TB, Kim JG. Evaluating the Effectiveness of the Chemical-Mass Casualty Incident Response Education Module (C-MCIREM): A Pilot Simulation Study With a Before and After Design. Cureus. 2021;13(9), e17980. https://doi.org/10.7759/cureus.17980.
Yıldırım S, Demircan S, Küp Aylıkçı N. Kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer olaylarına karşı hastane öncesi acil sağlık hizmetleri çalışanlarının kişisel koruyucu donanım kullanımı, bilgi ve beceri durumu: Adana ili örneği. Hastane Öncesi Dergisi. 2021;6(3):381-392. https://doi.org/10.54409/hod.1002941.
Ayvazoğlu G, Cengiz S. Preparation and volunteering level determination for CBRN: The case of Gümüşhane province. The Journal of International Scientific Researches. 2020; 5(Ek), 47-54. https://doi.org/10.23834/isrjournal.842117.
Günenç ND. Hastanenin özellik arz eden riskli birimlerinde (acil, yoğun bakım, görüntüleme merkezi) çalışan personelin KBRN tehlikesine karşı korunma bilgi düzeyinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2021.
Kantaş Yılmaz F, Kevenk AU. Development of healthcare employee satisfaction scale: Reliability and validity study. Ann Clin Anal Med 2021;12(8):845-849.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 