Pender’in sağlığı geliştirme modeline göre gestasyonel diabetus mellitus olgusunun değerlendirilmesi

Yazarlar

  • Yeşim Kayapa Kırıkkale Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Kırıkkale, Türkiye
  • Sevil Şahin Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik, Ankara, Türkiye https://orcid.org/0000-0001-7089-6648

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7386097

Anahtar Kelimeler:

Gestasyonel diabetes mellitus, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli

Özet

Amaç: Gestasyonel diabetes mellitus (GDM), dünya çapında giderek artan en yaygın metabolik bozukluktur. Bu çalışmada; GDM olgusunda; Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli rehberliğinde; GDM’de beslenme, anksiyete yönetimi ve fiziksel aktivite gibi önemli sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırılarak yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanmıştır.

Olgu: 32 yaşında bebek hareketlerinde azalma şikâyeti ile polikliniğe gelen N.G’nin GDM ve preeklampsi ön tanısı ile kliniğe yatırılmıştır. Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli’ne göre değerlendirilen hastanın, model rehberliğinde hemşirelik girişimleri planlanmış ve değerlendirilmiştir.

Sonuç: GDM’li gebede hemşirelik bakımının model kapsamında uygulanması, hem maternal hem de perinatal komplikasyonların önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasında önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Referanslar

Mecdi M, Beji NK. Gestasyonel diyabet gelişen gebelerin postpartum süreçte diyabet taramasına gitmelerini etkileyen faktörler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2014;22(3):159-167.

Gilbert ES, Harmon, JS. Çev. Ed. Taşkın L. Yüksek Riskli Gebelik ve Doğum El Kitabı. Bölüm 5. Yüksek riskli gebeliğin psikolojik yönü, 2.Baskı. Ankara Palme Yayıncılık, 2011:118-132.

Kamalak H. Yüksek riskli gebelerin yaşadığı antepartum semptomların gebelik uyumuna etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, Aydın, 2015.

Elvebakk T, Mostad IL, Morkved S, Salvesen KA, Stafne SN. Dietary instakes and dietary quality during pragnancy in women with and without gestational diabetes mellutus-a norwegian longitudinal study, Nutrients. 2018; 10(11):1811.

International Diabetes Federation.(IDF). IDF Diabetes Atlas, 9th edn. Brussels, Belgium, International Diabetes Federation, 2019.

Aktün LH, Uyan D, Yorgunlar B, Acet M. Gestational diabetes mellitus screening and outcomes. J Turk Ger Gynecol Assoc. 2015;16(1),25-29.

World Health Organızatıon (WHO). Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy: A World Health Organization Guideline. Diabetes Res. Clin. Pract. 2014; 103: 341–363.

Zito G, Della Corte L, Giampaolino P, Terzic M, Terzic S, Di Guardo F, et al. Gestational diabetes mellitus: prevention, diagnosis and treatment. A fresh look to a busy corner. Journal of Neonatal-Perinatal Medicine. 2020; 13(4), 529–541.

Akış N, Pala K, Seçkin RÇ. Gestasyonel diyabetes mellitus prevalansı ve ilişkili risk etmenleri. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2008; 34(3): 93-6.

International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups consensus panel (IADPSG). International association of diabetes and pregnancy study groups recommendations on the diagnosis and classification of hyperglycaemia in pregnancy. Diabetes Care. 2010; 33(3), 676–82.

American Diabetes Association (ADA). Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care. 2015; 38(1), 8–16.

Plows JF, Stanley JL, Baker PN, Reynolds CM, Vickers MH. The Pathophysiology of Gestational Diabetes Mellitus. Int J Mol Sci. 2018;19(11):3342. Published 2018 Oct 26. doi:10.3390/ijms19113342

Murray SR, Reynolds RM. Short- and long-term outcomes of gestational diabetes and its treatment on fetal development. Prenat Diagn. 2020;40(9):1085-1091. doi:10.1002/pd.5768

Avcı DEM. Diyete Bağlı Risk Faktörlerinin Gestasyonel Diyabet Üzerine Etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 2019.

Cengiz E. Gestasyonel Diyabetli Bireylerin Diyete Uyumu ve Bazı Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, Ankara. 2015.

Holt RIG, Lambert KD. The use of oral hypoglycaemic agents in pregnancy. Diabetic Medicine 2014,31(3), 282-291.

Schwartz RA, Rosenn B, Aleksa K, Koren G. Glyburide transport across the human placenta. Obstetrics & Gynecology, 2015, 125(3), 583-588.

Bozhüyük A, Özcan S, Kurdak H, Akpınar E, Saatçı E, Bozdemir N. Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 2012; 6(1).

Sigal RJ, Armstrong MJ, Bacon SL, Boule NG, Dasgupta K, Kenny GP, et al.. Physical activity and diabetes. Can J Diabetes, 2018; 42, 54-63.

Fagour C, Gonzales S, Pezzino S, Florently S, Narece-Rosette M, Gin H, et al.. Low physical activity in patients with in type 2 diabetes: the role of obesity, Diabetes Metab.2013; 39(1), 85–87.

Akarsu HR, Oskay Ü. Yüksek riskli gebelerin tehlike belirtileri hakkında bilgi ve prenatal bağlanma düzeylerinin belirlenmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2017; 33(2), 16-26.

Çağlar M, Yeşiltepe Oskay Ü. Assesment of prenatal distress and depressive symptoms in women with gestational diabetes. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi. 2019; 3(2). 73-78.

Devsam B, Bogossian FE, Peacock AS. An interpretive review of women’s experinces of gestational diabetes mellitus proposing a framework to enhance midwifery assessmen. Women Birth. Jun; 2013; 26(2), 69-76.

Yıldırım JG. Hemşirenin evde destek programının, oral antikoagülan (varfarin) tedavisi alan hastaların öz-yönetimine etkisi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir. 2015.

Tosun AS, Zincir H. Tip 2 Diabetes Mellitus’ta sağlık davranış değişiminde transteoretik model temelli motivasyonel görüşme tekniği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2016; 8(1), 32-41.

Ahtisham Y, Jacoline S. Integrating nursing theory and process into practice; virginia’s henderson need theory. International Journal of Caring Sciences; 2015; 8 (2): 443-450.

Kaya A, Güven ŞT, Dalgıç Aİ. The use of education provided based on the health promotion model in nursing studies in Turkey. HEAD. 2018; 15(3): 195-201.

Bahar Z. Açıl D. Sağlığı geliştirme modeli: Kavramsal yapı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014; 7(1): 59-67.

Nar M. Gestasyonel Diyabeti Olan Gebelerde Psikososyal Uyumun ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.

Gezginç K, Şahingöz M, Uguz F, Yazıcı F. Is depression associated with glucose tolerance abnormality in pregnant women? A cross-sectional study. Archives of Psychiatric Nursing, 2013; 27(5), 219-22.

Jannoo Z, Wah YB, Lazim AM, Hassali MA. Examining diabetes distress, medication adherence, diabetes self-care activities, diabetes-specific quality of life and health-related quality of life among type 2 diabetes mellitus patients. J Clin Transl Endocrinol. 2017; 9: 48-54.

Gürlek B, Kale İ. Rize ilinde gestasyonel diabetes mellitus prevalansı. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi. 2019;16(1), 31-36.

Zhong C, Li X, Chen R, et al. Greater early and mid-pregnancy gestational weight gain are associated with increased risk of gestational diabetes mellitus: A prospective cohort study. Clin Nutr ESPEN. 2017;22:48-53. doi:10.1016/j.clnesp.2017.08.013

Herring SJ, Oken E, Rifas-Shiman SL, et al. Weight gain in pregnancy and risk of maternal hyperglycemia. Am J Obstet Gynecol. 2009;201(1):61.e1-61.e617.

Metin S. Gestasyonel diyabette güncel tedavi yaklaşımları. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 2017, 2(1), 1-14

Dursun EMA, Kızıltan G. Gestasyonel diyabet ve risk faktörleri. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD. 2019;4(2):132-146.

Yalçın H, Tekin M. Assessing the knowledge level of pregnants about the exercises during pregnancy. International Journal of Human Sciences 2013;10(1):24-33.

Ferrari RM, Siega-Riz AM, Evenson KR, Moos MK, Carrier KS. A qualitative study of women's perceptions of provider advice about diet and physical activity during pregnancy. Patient Educ Couns. 2013;91(3):372-377.

Akbayrak T, Kaya S. Ministry of Health General Directorate of Primary Health Care Services Department of Nutrition and Physical Activities. Gebelik ve Egzersiz. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 730. 1. Baskı. Ankara: Klasmat Matbaacılık; 2008. p.21.

Ünver H, Aylaz R. Gebelerde fiziksel egzersizin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi. 2017; 27(2): 71-78.

Özcan H, Polat T, Yılmaz, M, Öztürk A, Aydoğan T. Gebelerde sağlıklı yaşam davranışlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020, 5(3), 482-492.

Katz VL. Work and work related stress in preg-nancy. Clınıcal Obstetrıcs And Gynecology. 2012;55(3):165-173.

Gümüşdaş M, Apay S, Özorhan E. Riskli olan ve olmayan gebelerin psiko-sosyal sağlıklarının karşılaştırılması. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2014; 1(2): 32-42.

Surwit RS, Van Tilburg MA, Zucker N, McCaskill CC, Parekh P, Feinglos MN, et al. Stress management improves long-termglycemic control in Type 2 Diabetes. Diabetes Care. 2002;25(1):30-34.

Jallo N, Salyer J, Ruiz RJ, French E. Perceptions of guided imagery for stress management in pregnant African American women. Arch Psy-chiatr Nurs. 2015;29(4):249-254.

İndir

Yayınlanmış

2022-07-05

Nasıl Atıf Yapılır

Kayapa, Y., & Şahin, S. (2022). Pender’in sağlığı geliştirme modeline göre gestasyonel diabetus mellitus olgusunun değerlendirilmesi. Journal of Social and Analytical Health, 2(3), 362–367. https://doi.org/10.5281/zenodo.7386097