İn vitro fertilizasyon sonrası üçüz gebeliği ve servikal yetmezliği olan bir kadının Roy Adaptasyon Modeli’ne göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14549224Anahtar Kelimeler:
İn vitro fertilizasyon, çoğul gebelik, servikal yetmezlik, adaptasyon modeli, hemşirelik bakımıÖzet
Oosit hücresi ile sperm hücresinin laboratuvar ortamında fertilize edildikten sonra elde edilen embriyonun uterusa yerleştirilme işlemi olarak tanımlanan in vitro fertilizasyon (IVF), sık kullanılan ve çoğul gebelik komplikasyonunun sık görüldüğü bir işlemdir. Çoğul gebelikler, riskli gebelik grubu içerisinde yer alıp uterusun aşırı gerilmesine neden olan faktörlerden biridir. Uterusun aşırı gerilmesi sonucu sıklıkla servikse olan baskının artması ile birlikte servikal yetmezliğe olan yatkınlığın arttığı düşünülmektedir. Bu durum geliştiğinde ise gebelik riske girmekte ve gebenin uzun süre hastanede yatışı gerekebilmektedir. Bu ve benzeri komplike riskli gebelik vakalarında belirli bir modele dayalı hemşirelik bakımı verme bireylerin hastalığa ve gebelik sürecine uyum sağlamasına olanak sağlayabilmektedir. 23 yaşında, iki yıldır evli olup, yardımcı üreme teknikleri ile tedavi uygulanan olgunun ilk IVF tedavisi gebelikle sonuçlanmıştır. Tedavi sonucunda monozigotik üçüz gebelik oluşmuş ve olgu servikal yetmezlik tanısı almıştır. Roy Adaptasyon Modeli doğrultusunda değerlendirilen olgu için uygun hemşirelik tanıları belirlenmiştir. Buna göre olguya fizyolojik alanda; fiziksel mobilitede bozulma, uyku örüntüsünde bozulma, dengesiz beslenme, öz bakımını yerine getirememe; benlik kavramı alanında güçsüzlük, anksiyete, etkisiz baş etme, durumsal düşük benlik saygısı, bilgi eksikliği; rol fonksiyonu alanında rollerini yerine getirememe, ebeveynlikte yetersizlik riski; karşılıklı bağlılık alanında ise aile süreçlerinin kesintiye uğraması ve sosyal izolasyon tanıları koyularak uygun hemşirelik bakımı verilmiştir. Verilen bakım sonucunda bu modelin kullanılmasının hastanın hem yapılan girişimlere hem de uzun süren hospitalizasyon sürecine uyumunun artırdığı gözlemlenmiştir.
Referanslar
Elder K, Dale B. In-Vitro Fertilization. Fourth edition. New York, Cambridge University Press, 2020.
Akın Ö, Şahin E. Yardımcı üreme teknikleri ve hemşirelik yaklaşımı. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi. 2020;3(1):55-75.
Sebghati, M, Khalil, A. Reduction of multiple pregnancy: Counselling and techniques. Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology. 2021;70:112–122. doi: 10.1016/j.bpobgyn.2020.06.013
Marcellin L. Prevention of preterm birth by uterine cervical cerclage. J Gynecol Obstet Biol Reprod. 2016;45(10):1299-1323. doi:10.1016/j.jgyn.2016.09.022
Kurup M, Goldkrand JW. Cervical incompetence: elective, emergent, or urgent cerclage. Am J Obstet Gynecol. 1999;181(2):240-246. doi:10.1016/s0002-9378(99)70542-9
Hoffman MK. Prediction and prevention of spontaneous preterm birth: ACOG Practice Bulletin, Number 234. Obstet Gynecol. 2021;138(6):945-946. doi: 10.1097/AOG.0000000000004479.
Coutinho CM, Sotiriadis A, Odibo A, Khalil A, D'Antonio F, Feltovich H, et al. ISUOG Practice Guidelines: role of ultrasound in the prediction of spontaneous preterm birth. Ultrasound Obstet Gynecol. 2022;60(3):435-456. doi: 10.1002/uog.26020
Lim K, Butt K, Crane JM. No. 257-Ultrasonographic cervical length assessment in predicting preterm birth in singleton pregnancies. J Obstet Gynaecol Can. 2018;33(5):486-499. doi: 10.1016/j.jogc.2017.11.016.
Serçekuş P, Okumuş H. Yüksek riskli gebelerde uzun süre hastanede yatmanın etkileri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2004;7(3):107-111.
Çetin O, Çim N, Alkış İ, Kolusarı A, Gül A, Orak S. Plasenta previa perkreta olgusunda fertilite koruyucu cerrahi. Van Tıp Dergisi. 2015;22(4):297-300.
Uzun Ş. Hemşirelik teorileri ve modelleri. Karadağ A, Çalışkan N, Göçmen Baykara Z, ed. Sister Callista Roy: Adaptasyon modeli. İstanbul, Akademi Basın ve Yayıncılık, 2017.
Roy C. The roy adaptation model. 3rd ed. New Jersey upper saddle river: Pearson Prentice Hall Health, 2009.
Roy S. Extending the roy adaptation model to meet changing global needs. Nursing Science Quarterly. 2011;24(4):345-351. doi:10.1177/0894318411419210
Ardashir A, Karimi Z, Hassani P. Roy’s adaptation model- based patient education for promoting the adaptation of hemodialysis patients. Iranian Red Crescent Med J. 2013; 15(7):566. doi:10.5812/ircmj.12024
Üstgörül S, Baydar Ö, Yanıkkerem E. Anormal plasenta invazyonlu bir vakanın hemşirelik bakımında Roy adaptasyon modelinin kullanımı. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;5(3):84-88.
Bükecik E, Kaplan S, Koç G, Peksoy, S. Metastatik over kanseri tanısı alan hastada tedavi sürecine uyumun Roy adaptasyon modeline göre incelenmesi: Bir olgu sunumu. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(2):132-143. doi: 10.46971/ausbid.849862
Yeşilçınar İ, Acavut G, Şahin E. Perinatal kayıp yaşayan kadına yönelik Roy uyum modeline göre hazırlanan hemşirelik bakım planı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2019;35(2):85-92.
Alimohammadi N, Maleki B, Shahriari M, Chitsaz, A. Effect of a care plan based on Roy adaptation model biological dimension on stroke patients’ physiologic adaptation level. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2015;20(2):275-281.
Zhang J, Guo L, Mao J, Qi X, Chen L, Huang H, et al. The effects of nursing of Roy adaptation model on the elderly hypertensive: a randomised control study. Annals of Palliative Medicine. 2021;10(12):121492158-121412158. doi: 10.21037/apm-21-2803
Hamzehpour H, Valiee S, Majedi MA, Roshani D, Seidi J. The effect of care plan based on Roy Adaptation Model on the incidence and severity of delirium in intensive care unit patients: A randomised controlled trial. Journal of Clinical & Diagnostic Research. 2018;12(11):LC21-LC25. doi: 10.7860/JCDR/2018/36366.12256
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 