Fazla kilolu ve obez bireylerin yeme tutumlarının incelenmesi
Özet
Amaç: Bu çalışmada fazla kilolu ve obez bireylerin yeme tutumlarının belirlenmesi, yaş, cinsiyet ve Beden Kitle İndeksi (BKİ)’ne göre yeme tutumlarının farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Haziran 2019-Ekim 2024 tarihleri arasında Ankara'da özel bir kliniğe başvuran 111 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. BKİ'si 25 ve üzeri olan bireyler araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplamak için anket yöntemi kullanılmıştır. Veriler, katılımcılarla yüz yüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Yeme tutumlarını ölçmek için Garner ve Garfinkel tarafından geliştirilen ve Savaşır ve Erol tarafından Türkçe'ye uyarlanan Yeme Tutum Testi-40 (YTT-40) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi SPSS 23.0 istatistik programı ile yapılmıştır. Veriler sıklık ve Pearson ki-kare testleriyle analiz edilmiştir. İstatistiksel olarak p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 37,08±9,77 olup, %77,5’i (n=86) kadınlardan oluşmaktadır. Araştırmaya katılanların %65,8’i (n=73) obez, %34,2’si (n=38) fazla kilolu olarak bulunmuştur. Katılımcıların %79,3’ünde (n=88) diyet geçmişinin olduğu, %29,7’sinde (n=33) binge eating, %9’unda (n=10) bulimia nevroza olduğu, %33,3’ünün (n=37) egzersiz yaptığı, %23,4’ünde (n=26) eşlik eden başka bir hastalık olduğu saptanmıştır. Polikistik over sendromu ve hiperlipidemi eşlik eden en sık (%17,1; n=6) hastalıklardır. Obezite başlangıç dönemi incelendiğinde en sık çocukluk döneminde (%33,3; n=37) başladığı belirlenmiştir. YTT-40 puan ortalaması 24,3±12,7 olarak bulunmuştur.
Sonuç: YTT-40 sonuçlarına göre, katılımcıların %73’ünün yeme davranışı bozukluğuna yatkın olduğu belirlenmiştir. Yaş, cinsiyet ve BKİ grupları arasında yeme tutumları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Obeziteye yönelik bireysel tedavi ve müdahalelerin daha geniş bir perspektiften ele alınması ve metabolik sebeplerin yanında yeme tutumu bozukluğunun da değerlendirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, yeme bozukluğu riskinin yüksek olması, obez bireylere yönelik önleyici ve hedeflenmiş müdahalelerin önemini ortaya koymaktadır.
Referanslar
World Health Organization (WHO). Obesity: preventing and managing the global epidemic: report of a WHO consultation. Geneva: WHO; 2000.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Overweight and Obesity [Internet]. Atlanta: CDC. Available from: https://www.cdc.gov. Accessed Jan 05, 2025.
World Health Organization (WHO). Obesity and overweight [Internet]. Geneva: WHO; 2022 [cited 2025 Jan 5]. Available from: https://www.who.int
World Health Organization, Obesity and Overweight. 2024. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight. Accessed Jan 07, 2025.
Turkey Nutrition and Health Survey (TBSA). Nutrition and Health Survey in Turkey: General Results Report. Ankara: Republic of Turkey Ministry of Health Publications; 2019.
Ng M, Fleming T, Robinson M, Thomson B, Graetz N, Margono C, et al. Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet. 2014;384(9945):766-781.
Hruby A, Hu FB. The epidemiology of obesity: A big picture. PharmacoEconomics. 2015;33(7):673-689.
World Health Organization (WHO). Obesity and overweight. Geneva: WHO; 2021. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
Malik VS, Willett WC, Hu FB. Global obesity: trends, risk factors and policy implications. Nat Rev Endocrinol. 2013;9(1):13-27.
Herman CP, Polivy J. External cues in the control of food intake in humans: The sensory-normative distinction. Physiol Behav. 2008;94(5):722-8.
Van Strien T. Causes of emotional eating and its effects on eating behavior and weight in adolescents and adults. Curr Obes Rep. 2018;7(2):193-204.
Garner DM, Garfinkel PE. The eating attitudes test: An index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med. 1979;9(2):273-279.
Savaşır I, Erol N. Yeme tutum testi: Anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi. 1989;7:19-25.
Mintz LB, O'Halloran MS, Mulholland AM, Schneider PA. Questionnaire for eating disorder diagnoses: Reliability and validity of operationalizing DSM-IV criteria into a self-report format. J Couns Psychol. 1997;44(1):63-79.
da Luz FQ, Hay P, Touyz S, Sainsbury A. Obesity with comorbid eating disorders: associated health risks and treatment approaches. Nutrients. 2018;10(7):829.
Raman J, Smith E, Hay P. The clinical obesity maintenance model: an integration of psychological constructs including mood, emotional regulation, disordered overeating, habitual cluster behaviours, health literacy and cognitive function. J Obes. 2013;2013:240128.
Lee S, Lee AM. Disordered eating in three communities of China: A comparative study of female high school students in Hong Kong, Shenzhen, and rural Hunan. Int J Eat Disord. 2000;27(3):317-27.
Kosko A, Doak S, Kearney JM, McCormack JM, Keaver L. Application of the eating attitudes test (EAT-26) in a cohort of higher education students. Ir Med J. 2023;116(2):739.
Agacdiken Alkan S, Ozdelikara A, Mumcu Boga N. Eating behaviors of nursing students. HEAD. 2016;13(3): 250-257
Ogur S, Aksoy A, Selen H. Predispositions of university students to eating behavior disorder: sample of Bitlis Eren University. BEU Journal of Science. 2016;5(1):14-26.
Makino M, Hashizume M, Yasushi T, Tsuboi K, Dennerstein L. Comparative study of attitudes to eating between male and female students in the People's Republic of China. Eat Weight Disord. 2006;11(3):111-117.
Bahar A, Savaş E, Bas A. Eating attitudes and body mass index among university students in Turkey. J Public Health. 2020;42(2):345–51.
Usta E, Sağlam E, Sen S, Aygin D, Sert H. Eating attitudes and obsessive-compulsive symptoms of nursing students. HSP. 2015;2(2):187-189.
Kadioglu M, Ergun A. The eating attitudes of the university students, self-efficacy and affecting factors. MÜSBED. 2015;5(2):96-104.
Oztayinci N, Acikgoz Pinar A, Akal Yildiz A, Gokmen Ozel H. Sociodemographic characteristics and eating attitudes among adult women with diferent body mass index levels. Bes Diy Derg 2021;49(3):48-57.
Evers C, Stok FM, de Ridder DT. Feeding your feelings: Emotion regulation strategies and emotional eating. Personal Soc Psychol Bull. 2010;36(6):792–804.
Wang Z, Byrne NM, Kenardy JA, Hills AP. Influences of ethnicity and socioeconomic status on the body dissatisfaction and eating behaviour of Australian children and adolescents. Eat Behav. 2005;6(1):23-33.
Lindberg L, Hjern A. Risk factors for anorexia nervosa: a national cohort study. J Eat Disord. 2003;34(4): 397-408.
Van Strien T, Herman CP, Verheijden MW. Eating style, overeating, and weight gain: A prospective 2-year follow-up study in a representative Dutch sample. Appetite. 2012;59(3):782–789.
Razzoli M, Bartolomucci A. The dichotomous effect of chronic stress on obesity. Trends Endocrinol Metab. 2016;27(7):504–515.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 