Kan ve kan ürünü transfüzyonu olan hastaların yorgunluk düzeyi ile uyku hijyeni arasındaki ilişki
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10257862Anahtar Kelimeler:
Kan ve kan ürünleri, yorgunluk, hemşirelik, uyku hijyeni, transfüzyonÖzet
Amaç: Bu çalışma, kan ve kan ürünü transfüzyonu yapılan hastaların yorgunluk düzeyi ile uyku hijyeni arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntemler: Tanımlayıcı tipte olan çalışma, XX Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde 2022 Şubat-Ağustos 2022 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, %95 güven aralığı, 0,05 hata düzeyi, 0,25 etki büyüklüğü ile güç analizi ile belirlenen 210 hasta oluşturmuştur. ve 0.95'lik bir popülasyon temsil gücü. Örneklem grubu, rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak evrenden seçilmiştir. Çalışmada Yorgunluk (FACIT-F) Ölçeği, FACIT-F Ölçeği ve Uyku Hijyeni Ölçeği kullanıldı.
Bulgular: Araştırmada hastaların algılanan gelir düzeyi, algılanan sağlık düzeyi, hastalık tanısı, sigara içme durumu ve yorgunluk şiddeti arasında anlamlı bir ilişki bulundu (p<0,05). Araştırmada hastaların medeni durumu, algılanan gelir düzeyi, hastalık tanısı, sigara içme durumu, yaş ve uyku hijyeni arasında anlamlı ilişki bulundu (p<0,05).
Sonuçlar: Çalışmada hastaların yorgunluk düzeyi ile uyku hijyeni arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Referanslar
https://www.who.int/ [homepage on the Internet]. Anaemia [cited 13 August 2022]. Available from: https://www.who.int/health-topics/anaemia#tab=tab_1
https://www.who.int/ [homepage on the Internet]. Prevalence of anaemia in women of reproductive age (aged 15-49) (%) [last updated 2022-04-01; cited 13 August 2022). Available from: https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/prevalence-of-anaemia-in-women-of-reproductive-age-(-)
Republic of Turkey Ministry of Health General Directorate of Public Health. Turkey Nutrition and Health Survey (TBSA). Ankara, Tiraj Basım ve Yayın Sanayi Ticaret Ltd. Şti, 2019.
Hijji B, Parahoo K, Hussein MM, Barr O. Knowledge of blood transfusion among nurses. J Clin Nurs. 2013;22(17-18):2536-2550. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2012.04078.x
Vaghar MI. The impact of an educational program on blood and blood products transfusion on nurses’ level of knowledge and performance. J Med Life. 2018;11(3):238-242. https://doi.org/10.25122%2Fjml-2018-0016
Küçük Ö. Kan ve kan ürünü transfüzyonu yapılan hastaların özellikleri ve maliyetlerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019.
https://www.who.int/ [homepage on the Internet]. Blood transfusion safety [cited 14 August 2022]. Available from: https://www.who.int/health-topics/blood-transfusion-safety#tab=tab_1
Sharma S, Sharma P, Tyler LN. Transfusion of blood and blood products: Indications and complications. Am Fam Physician. 2011;83(6):719-724.
https://www.who.int/ [homepage on the Internet]. Blood products [cited 14 August 2022]. Available from: https://www.who.int/health-topics/blood-products#tab=tab_1
Prochaska MT, Zhang H, Babajide R, Meltzer DO. The effect of red blood cell transfusion on fatigability after hospital discharge. Blood Adv. 2020;4(22):5690-5697. https://doi.org/10.1182/bloodadvances.2020003364
Prochaska MT, Newcomb R, Block G, Park B, Meltzer DO. Association between anemia and fatigue in hospitalized patients: does the measure of anemia matter?. J Hosp Med. 2017;12(11):898-904. https://doi.org/10.12788/jhm.2832
Dağ A, Kıyak E. Demir eksikliği anemisi hastalarında yorgunluğun değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2021;9(2):594-603. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.843004
Mastin DF, Bryson J, Corwyn R. Assessment of sleep hygiene using the Sleep Hygiene Index. J Behav Med. 2006;29(3):223-227. https://doi.org/10.1007/s10865-006-9047-6
Ozdemir PG, Boysan M, Selvi Y, Yildirim A, Yilmaz E. Psychometric properties of the Turkish version of the Sleep Hygiene Index in clinical and non-clinical samples. Compr Psychiatry. 2015;59:135-140. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2015.02.001
Tennant KF. Assessment of fatigue in older adults: the FACIT fatigue scale (version 4). Supportive Care in Cancer. 2015;23(5):1355-1364.
Çinar D, Yava A. Validity and reliability of functional assessment of chronic illness treatment-fatigue scale in Turkish patients with type 2 diabetes. Endocrinol Diabetes Nutr (Engl Ed). 2018;65(7):409-417. https://doi.org/10.1016/j.endien.2018.07.001
Spencer BR, Fox MP, Wise LA, Cable RG, Mast AE. Iron status and self‐reported fatigue in blood donors. Transfusion. 2021;61(1):124-133. https://doi.org/10.1111/trf.16095
Brown E, Hurlow A, Rahman A, Closs SJ, Bennett MI. Assessment of fatigue after blood transfusion in palliative care patients: A feasibility study.
J Palliat Med. 2010;13(11):1327-1330. https://doi.org/10.1089/jpm.2010.0143
Changes in Hospitalized Anemic Patients’ Fatigue with Red Blood Cell Transfusions. Abstract published at Hospital Medicine, March 29-April 1 2015. Abstract 52, Journal of Hospital Medicine, 10(2). Available from: https://shmabstracts.org/abstract/changes-in-hospitalized-anemic-patients-fatigue-with-red-blood-cell-transfusions/
Peirano PD, Algarín CR, Garrido MI, Lozoff B. Iron deficiency anemia in infancy is associated with altered temporal organization of sleep states in childhood. Pediatr Res. 2007;62:715-719. https://doi.org/10.1203/PDR.0b013e3181586aef
Grandner MA, Patel NP, Gehrman PR, Xie D, Sha D, Weaver T et al. Who gets the best sleep? Ethnic and socioeconomic factors related to sleep complaints. Sleep Med. 2010;11(5):470- 478. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2009.10.006
Özdemir Ç, Halici F, Özdemir İ, Görpelioğlu S, Akbiyik D, Suvak Ö et al. 15-49 yaş kadınlarda aneminin uyku kalitesi üzerine etkisi. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2018;38(3):230-235. doi:10.5336/medsci.2018-60174
Dugas EN, Sylvestre MP, O’Loughlin EK, Brunet J, Kakinami L, Constantin E, et al. Nicotine dependence and sleep quality in young adults. Addict Behav. 2017;65:154- 160. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.10.020
Çölbay M, Yüksel Ş, Fidan F, Acartürk G, Karaman Ö, Ünlü M. Hemodiyaliz hastalarının Pittsburgh uyku kalite indeksi ile değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2007;55(2):167-173.
Kıyunat Z. Edirne İl merkezinde 20-64 yaş arası popülasyonda uyku kalitesinin yorgunluk üzerine olan etkisinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Edirne: Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2015.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 