Yaşlı bakımı teknikerliği öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.6769543Anahtar Kelimeler:
Yaşlı bakım teknikeri, yaş ayrımcılığı, sağlıkÖzet
Amaç: Bu araştırma yaşlı bakımı teknikerliği öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumlarının incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç-Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Bir devlet üniversitesinde Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO)’nda 2021-2022 eğitim öğretim yılı bahar döneminde öğrenim gören yaşlı bakımı programına kayıtlı ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 256 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırma verileri “Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ)” ve “Öğrenci Bilgi Formu” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcı öğrencilerin yaş ortalaması 20.89±1.71 yıl, %72.3’ü kadın, %27.7’si erkektir. Öğrencilerin yaşlı bireyler ile yaşamayla ilgili görüşleri ve deneyimleri incelendiğinde %44.9’unun 65 yaş ve üzerinde olan yaşlı bireyler ile aynı evde yaşadığı, beraber yaşanılan yaşlıların %50.0’sinin büyükanne-büyükbaba olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin, Pozitif Yaşlı Ayrımcılığı (PYA) alt boyutunda toplam puan ortalamaları 47.53±8.44 ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı (NYA) alt boyutunda toplam puan ortalamaları 35.86±6.43 olarak bulunmuştur. Aile şekli ve kendi ailesini kurduktan sonra anne ve babası ile yaşama durumu ile PYA toplam puanı arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Sonuç olarak araştırmaya katılım sağlayan yaşlı bakımı teknikerliği öğrencilerinin yaşlı bireylere yönelik negatif yönde olan tutumlarının orta düzeyde, pozitif yönde olan tutumlarının ise yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır.
Referanslar
Berger KS. Lo Sviluppo Della Persona. Zanichelli; Bologna, İtalya: 1996.
Voss P, Rothermund K. Altersdiskriminierung in institutionellen Kontexten. In B. Kracke & P. Noack (Eds.), Handbuch Entwicklungs- und Erziehungspsychologie (pp. 509–538). Springer. 2018.
Butler RN. Why Survive? Being Old in America. Harper and Row; New York, NY, USA: 1975.
Ayalon L, Tesch-Römer C. (Eds.). Contemporary perspectives on ageism: Vol. 19. International perspectives on aging. Springer. 2018.
Mc Carthy J, Heraty N, Bamberg A. Lifespan perspectives on age-related stereotypes, prejudice, and discrimination at work (and beyond). In B. B. Baltes, C. W. Rudolph, & H. Zacher (Eds.), Work across the lifespan (pp. 417–435). Academic Press. 2018.
Snyder ME, Meine P. Stereotyping of the elderly: A functional approach. Br. J. Soc. Psychol. 1994; 33: 63–82.
Levy BR, Slade MD, Kunkel SR, Kasl SV. Longevity increased by positive self-perceptions of aging. J. Pers. Soc. Psychol. 2002; 83: 261–270.
Kornadt AE, Voss P, Rothermund K. Age stereotypes and self-views revisited: Patterns of internalization and projection processes across the life span. Journals of Gerontology: Psychological Sciences. 2017; 72(4), 582–592.
Bodner E, Palgi Y, Wyman F. Ageism in mental health assessment and treatment of older adults. In L. Ayalon & C. Tesch-Römer (Eds.), Contemporary perspectives on ageism: Vol. 19. International perspectives on aging (pp. 241–262). Springer. 2018.
Fialova D, Kummer I, Držaić M, Leppee M. Ageism in medication use in older patients. In L. Ayalon & C. Tesch-Römer (Eds.), Contemporary perspectives on ageism: Vol. 19. International perspectives on aging (pp. 213–240). Springer. 2018.
Gastaldi A, Contarello A. Konuyla ilgili sorular: Rappresentazioni sociali dell'invecchiamento in giovani ve anziani. Ric. psikol. 2006; 4:7–35.
Walsh K, Scharf T, Keating N. Social exclusion of older persons: A scoping review and conceptual framework. European Journal of Ageing. 2017; 14(1), 81–98.
Gonzales E, Morrow-Howell N, Gilbert P. Changing medical student’s attitudes toward older adults. Gerontol. Geriatr. Educ. 2010;31: 220–234.
Palmore EB. Ageism in Canada and the United States. J. Cross Cult. Gerontol. 2004; 19:41–46.
Ayoǧlu FN, Kulakçı H, Ayyıldız TK, Aslan GK, Veren F. Attitudes of Turkish Nursing and Medical Students Toward Elderly People. Journal of transcultural nursing : official journal of the Transcultural Nursing Societ.2014; 25(3), 241–248.
Bleijenberg N. Dutch nursing students’ knowledge and attitudes towards older people—a longitudinal cohort study. J Nurs Educ Pract. 2012; 2: 1.
Erdemir F, Kav S, Citak EA, Hanoglu Z, Karahan AA. Turkish version of Kogan's attitude toward older people (KAOP) scale: reliability and validity assessment. Archives of gerontology and geriatrics. 2011; 52(3), e162–e165.
Rush KL, Hickey S, Epp S, Janke R. Nurses' attitudes towards older people care: An integrative review. Journal of clinical nursing. 2017; 26(23-24), 4105–4116.
Yurttaş S, Sarıkoca E. Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018: Ekim, 22, 1977–1992.
Rothermund K, Klusmann V, Zacher H. Age Discrimination in the Context of Motivation and Healthy Aging. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2021;76 (Suppl 2):S167-S180.
Tuna S. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulundaki öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlen-dirilmesi: Köyceğiz örneği. Izmir Democracy University Health Sciences Journal. 2020; 3(2), 145–156.
Güngör S, Borazan NG. Yaşlı bakım ve paramedik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD) / Elderly Issues Research Journal (EIRJ). 2021; 14(1), 19-26.
Ha J, Kim J. Ageism and the Factors Affecting Ageism among Korean Nursing Students: A Cross-Sectional Study. International journal of environmental research and public health. 2021; 18(4), 1798.
Ng R, Lim WJ. Ageism linked to culture, not demographics: Evidence from an 8-billion-word corpus across 20 countries. J. Gerontol. B. Psychol. Sci. Soc. Sci. 2020.
Ucun Y, Mersin S, Öksüz E. Gençlerin yaşlı bireylere karşı tutumu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 8(37), 1143–1148.
Alquwez N, Cruz JP, Almazan JU, Alamri MS, Mesde JJ. The Arabic version of the Kogan attitudes toward older people scale among Saudi nursing students: a psychometric analysis. Annals of Saudi medicine. 2018; 38(6), 399–407.
Uzuntarla Y, Ceyhan S. Ageism and altruism among students in the department of health technician training, Turkey. Journal of Clinical Medicine of Kazakhstan. 2020;4(58):67-72.
Kim JY, Kim MH, Min KH. Validation of the Korean Version of the Fraboni Ageism Scale (FSA): A study of Korean university students. Korean J. Soc. Pers. Psychol. 2012; 26: 89–106.
Drury L, Hutchison P, Abrams D. Direct and extended intergenerational contact and young people’s attitudes towards older adults. Br. J. Soc. Psychol. 2016; 55:522–543.
Dahlke S, Davidson S, Wisnesky UD, Kalogirou MR, Salyers V, Pollard C, Fox MT, Hunter KF, Baumbusch J. Student nurses’ perceptions about older people. Int. J. Nurs. Educ. Scholarsh. 2019; 16.
Mace NL, Rabins PV. The 36-hour day: A family guide to caring for people who have alzheimer disease, other dementias, and memory loss. 6th ed. Baltimore, Maryland: JHU Press; 2017.
Robertson DA, Kenny RA. Negative perceptions of aging modify the association between frailty and cognitive function in older adults. Pers Individ Dif. 2016; 100:120–125.
Barile JP, Reeve BB, Smith AW, Zack MM, Mitchell SA, Kobau R, et al. Monitoring population health for Healthy People 2020: evaluation of the NIH PROMIS® Global Health, CDC Healthy Days, and satisfaction with life instruments. Qual Life Res. 2013; 22(6):1201–11.
Giles H, Ryan EB, Anas AP. Perceptions of intergenerational communication by young, middle-aged, and older Canadians. Can. J. Behav. Sci. 2008; 40:21–30.
Potter G, Clarke T, Hackett S, Little M. Nursing students and geriatric care: The influence of specific knowledge on evolving values, attitudes, and actions. Nurse Educ. Pract. 2013; 13: 449–453.
Cherry KE, Erwin MJ, Allen PD. Aging knowledge and self-reported ageism. Innov. Aging. 2019; 3:S81.
Cooney C, Minahan J, Siedlecki KL. Do feelings and knowledge about aging predict ageism? J. Appl. Gerontol. 2021; 40: 28–37.
Donizzetti AR. Ageism in an aging society: The role of knowledge, anxiety about aging, and stereotypes in young people and adults. J. Environ. Res. Public Health. 2019; 16:1329.
Verhage M, Schuurman B, Lindenberg J. How young adults view older people: Exploring the pathways of constructing a group image after participation in an intergenerational programme. J. Aging Stud. 2021; 56:100912.
Ermer AE, York K, Mauro K. Addressing ageism using intergenerational performing arts interventions. Gerontol. Geriatr. Educ. 2021; 42:308–315.
Burnes D, Sheppard C, Henderson CR, Wassel M, Cope R, Barber C, Pillemer K. Interventions to reduce ageism against older adults: A systematic review and meta-analysis. Am. J. Public Health. 2019; 109:e1–e9.
Fernandes JB, Ramos C, Domingos J, Castro C, Simões A, Bernardes C, Fonseca J, Proença L, Grunho M, Moleirinho-Alves P, Simões S, Sousa-Catita D, Vareta DA, Godinho C. Addressing ageism-be active in aging: Study protocol. Journal of personalized medicine. 2022; 12(3), 354.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 