Deprem sonrası travmanın 18-49 yaş evli kadın sağlık personelinde cinsel yaşam üzerine etkisi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14549056Anahtar Kelimeler:
Yüzyılın felaketi, cinsel davranışlar, deprem sonrası travma, stressÖzet
Amaç: Bu çalışma, Türkiye'nin doğusunda bir devlet hastanesinde çalışan evli kadın sağlık çalışanlarının deprem sonrası travmanın cinsel yaşamlarını nasıl etkilediğini belirlemeyi amaçlamaktadır. Gereç-Yöntem: Bu çalışma kesitsel tasarım tipi kullanılarak tasarlanmıştır. Veriler literatür doğrultusunda hazırlanmış olan Tanımlayıcı Bilgi Formu ve Deprem Sonrası Travma Düzeyini Belirleme Ölçeği (DSTDBÖ) kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya 206 evli kadın sağlık personeli katılmış olup evrenin %75'ine ulaşılmıştır. Katılımcıların %34.0’ünün 26-30 yaş aralığında olduğu, %54.4’ünün hemşire, %79.6’sının lisans-önlisans mezunu, olduğu %66.0’sının eşinin lisans-önlisans mezunu olduğu, %35.4’ünün 5 yıla kadar evli olduğu ve %45.1’inin ekonomik düzey algısının orta olduğu saptandı. Katılımcıların %59.2’sinin haftada 1-2 kez cinsel aktivitesinin olduğu ancak %62.1’inde ise bu durumun azalma gösterdiği saptandı. Deprem Sonrası Travma Düzeyini Belirleme Ölçeği ve alt ölçek puanlarının karşılaştırılmasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Deprem gibi doğal afetlerin cinsel yaşam üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirlenmiştir. Depremin neden olduğu kaygı ve korkunun cinsel yaşam üzerindeki olumsuz etkilerinden kurtulmak için kadın sağlık personeline psikolojik destek sağlanması stres ve kaygı yönetiminde faydalı olabilmektedir.
Referanslar
AFAD (2022, February). Glossary of terms for disaster management with Explanations..https://www.afad.gov.tr/ glossary of terms for disaster management with explanations. Access date: 20.01.2024
Gündüz F. Lessons to be learned from a women and gender perspective in disasters (Haiti and Japan earthquake example). IBAD J Social Sci. 2022;12: 440-460.
Pincha C. Gender sensitive disaster management. A Handbook for Practitioners. Translation: Derya Keskin Demirer. Kocaeli University Publications.2009;362 11-76.
Miki Y, Ito K. Appropriate health management considering the vulnerability of women during disasters. Tohoku J Exp Med. 2022;256(3):187-195.
Blanc J, Rahill GJ, Laconi S, Mouchenik Y. Religious beliefs, PTSD, depression and resilience in survivors of the 2010 Haiti earthquake. J Affect Disord. 2016;190:697-703.
Sohrabizadeh S, Tourani PhD S, Khankeh HR. Women and health consequences of natural disasters: Challenge or opportunity?. Women Health. 2016;56(8):977-993.
Zhang Y, Ho SM. Risk factors of posttraumatic stress disorder among survivors after the 512 Wenchuan earthquake in China. PLoS One. 2011;6(7):e22371.
Sekizler ET, Daşıkan Z. Evaluation of women's sexual health with the PLISSIT model. Journal of Women's Health Nursing, 2021: 7(2);135-148.
Örüklü C, Destina GD, Çakmak S. University students' perspectives on sexual myths and related factors.. Istanbul Gelisim University Journal of Health Sciences.2021;13: 71-87.
Gürsoy E, Gençalp NS. The importance of sexual health education. Journal of Social Policy Studies. 2010;23(23):29-36.
Kılıç M. Prevalence and risk factors of sexual dysfunction in healthy women in Turkey. Afr Health Sci. 2019;19(3):2623-2633.
Dai W, Chen L, Lai Z, Li Y, Wang J, Liu A. The incidence of post-traumatic stress disorder among survivors after earthquakes:a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry. 2016;16:188.
Ishiguro A, Inoue M, Fisher J, Inoue M, Matsumoto S, Yamaoka K. Gender-based risk and protective factors for psychological distress in the midterm recovery period following the great east Japan earthquake. Disaster Med Public Health Prep. 2019;13(3):487-496.
Hosseinnejad M, Yazdi-Feyzabadi V, Hajebi A, Bahramnejad A, Baneshi R, Ershad Sarabi R, et al. Prevalence of posttraumatic stress disorder following the earthquake in Iran and Pakistan: A Systematic Review and Meta-Analysis [published correction appears in Disaster Med Public Health Prep. 2022 Apr;16(2):841]. Disaster Med Public Health Prep. 2022;16(2):801-808.
Gülsün M, Ak M, Bozkurt A. Marriage and sexuality from a psychiatric perspective. Current Approaches in Psychiatry. 2009;1(1): 68-79.
Carmassi C, Dell'Oste V, Bertelloni CA, Foghi C, Diadema E, Mucci F, et al. Disrupted rhythmicity and vegetative functions relate to PTSD and gender in earthquake survivors. Front Psychiatry. 2020;11:492006.
Fuchs A, Czech I, Sikora J, Fuchs P, Lorek M, Skrzypulec-Plinta V, et al. Sexual functioning in pregnant women. Int J Environ Res Public Health. 2019;16(21):4216.
Tanhan F, Kayri M. Validity and reliability study of the scale for determining the level of trauma after an earthquake. Educational Sciences in Theory and Practice.2013; 13(2): 1013-1025.
Kiliç S. Cronbach's alpha reliability coefficient. PBS. 2016;6(1):47-48.
Dell'Osso L, Carmassi C, Massimetti G, Daneluzzo E, Di Tommaso S, Rossi A. Full and partial PTSD among young adult survivors 10 months after the L'Aquila 2009 earthquake: gender differences. J Affect Disord. 2011;131(1-3):79-83.
Ünür E. Gender inequality in disaster management: gender-based vulnerability difference in natural disasters. Istanbul Aydin University Journal of Social Sciences. 2021:13(2):351-381.
Mavrouli M, Mavroulis S, Lekkas E, Tsakris A. The impact of earthquakes on public health: a narrative review of infectious diseases in the post-disaster period aiming to disaster risk reduction. Microorganisms. 2023;11(2):419.
Ripoll Gallardo A, Pacelli B, Alesina M, Serrone D, Iacutone G, Faggiano F, et al. Medium- and long-term health effects of earthquakes in high-income countries: a systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2018;47(4):1317-1332.
Keskin Töre F, Ağralı C, Nacar G. Changes in family planning methods and sexual behaviors after Türkiye’s earthquake and the effect of on quality of sexual life. The Am J Fam Ther.2024;52(5):537-551.
Goldmann E, Galea S. Mental health consequences of disasters. Annu Rev Public Health. 2014;35:169-183.
Rahman A, Sri Rum Giyarsih, BS SH. Modeling the desire to have children post-disaster Palu–Indonesian 2018. OAMJMS. 2022;10(E): 1483-1488.
Tükel R Panic disorder. Journal of Clinical Psychiatry. 2002;5(3):5-13.
Bremner JD, Southwick SM, Johnson DR, Yehuda R, Charney DS. Childhood physical abuse and combat-related posttraumatic stress disorder in Vietnam veterans. Am J Psychiatry. 1993;150(2):235-239.
Fawcett J. The morbidity and mortality of clinical depression. Int Clin Psychopharmacol. 1993;8(4):217-220.
Yaşan A, Tamam L. Sexual avoidance and sexual desire disorder triggered by panic attacks: A case report. Anatolian Journal of Psychiatry. 2009;10(2): 159-162.
Lee DS, Batyra E, Castro A, Wilde J. Human fertility after a disaster: a systematic literature review. Proc Biol Sci. 2023;290(1998):20230211.
Bahmanjanbeh F, Kohan S, Yarmohammadian MH, Haghshenas A. Evaluation of reproductive health indicators in women affected by East Azarbaijan earthquake on August 2012. Iran J Nurs Midwifery Res. 2016;21(5):504-509.
Liu S, Han J, Xiao D, Ma C, Chen B. A report on the reproductive health of women after the massive 2008 Wenchuan earthquake. Int J Gynaecol Obstet. 2010;108(2):161-164.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 