Hasta güvenliğinin sağlanmasında yönetici hemşirenin olay bildirimlerine yönelik yaklaşımı
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14794252Anahtar Kelimeler:
Hasta güvenliği, olumsuz olay bildirimi, yönetici hemşireÖzet
Amaç: Hasta güvenliğinin sağlanmasında olumsuz olayların bilinmesi, analiz edilmesi ve gerekli iyileştirme çalışmalarının yapılması oldukça önemlidir. Kurumda yaşanan olumsuz olaylardan öğrenme konusunda, güvenlik kültürü oluşturulmasında yönetici hemşireler kilit faktördür. Araştırma yönetici hemşirelerin olumsuz olay bildirimi tutumları ve olay bildirimi engel algılarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı olarak tasarlanan araştırmanın örneklemini 119 yönetici hemşire oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Bilgi Formu, Olay Bildirimi Tutum Ölçeği ve Olay Bildirimi Engelleri Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı yöntemler, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis ve pearson korelasyon analizi uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan yönetici hemşirelerin Olay Bildirimi Tutum Ölçeği puan ortalaması 2,07 (±0.28), Olay Bildirimi Engelleri Ölçeği puan ortalaması 2,33 (±0,64) olarak bulunmuştur. Araştırmada cinsiyet, mesleki deneyim süresi, olay bildirimleri ile ilgili eğitim alma ve son bir yılda bildirimi yapılması gereken bir olaya tanıklık etme durumu ile Olay Bildirim Tutum Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede fark bulunmaktadır (p<0,05). Yaş grupları ve olay bildirimleri ile ilgili eğitim alma durumuyla Olay Bildirimi Engelleri Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede fark bulunmaktadır. Olay bildirimi tutum ölçeği ile olay bildirimi engelleri ölçeği (r=0,664; p<0,001) arasında ise orta düzeyde pozitif anlamlı derecede bir ilişki saptanmıştır.
Sonuç: Yönetici hemşirelerin olay bildirimi tutumlarının ve engel algılarının kısmen olumsuz olduğu ve olay bildirim tutumları ile bildirim engelleri arasında ilişki olduğu bulunmuştur. Hasta güvenliğinin sağlanmasında kilit rolü bulunan yönetici hemşirelere olumsuz olay bildirimleri ile ilgili eğitimler verilmesi, yönetimsel ve sistemsel düzenlemelerin yapılarak olay bildirim sistemlerinin daha kullanışlı şekilde tasarlanması önerilmektedir.
Referanslar
Korkmaz AC. Geçmişten günümüze hasta güvenliği. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2018;6(1):10-19.
Duarte SDCM, Stipp MAC, Silva MMD, Oliveira FTD. Eventos adversos e segurança na assistência de enfermagem. Revista brasileira de enfermagem. 2015;68:144-54.
Öztürk Z, Çelik G. Sağlıkta kalite yönetimi bağlamında çalışanların hasta ve çalışan güvenliği kültürü algısı: Özel hastane ve kamu hastanesi karşılaştırması. İşletme Bilimi Dergisi. 2021;9(1):51-86.
Keleş B, Aloğlu E. Hastanelerde olay bildirimi. Ankara: İksad Yayınevi; 2022.
Arslanoğlu A, Kabadayı MA. Güvenlik raporlama bildirim sistemi ile istenmeyen olay bildirim sistemi karşılaştırması. Göbeklitepe Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;6(12):76-86.
Rocco C, Rodríguez AM, Noya B. Elimination of punitive outcomes and criminalization of medical errors. Curr Opin Anesthesiol. 2022;35(6):728-732.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Hemşirelik Yönetmeliği. Mevzuat.gov.tr. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=13830&MevzuatTertip=5. Erişim tarihi: 24 Ekim 2024.
Korkmaz E. Hasta güvenliğine genel bir bakış. J Anatolian Med Res. 2022;7(1):23-29.
Wilson HL, Bekker HL, Fylan F. Reporting of Clinical Adverse Events Scale: a measure of doctor and nurse attitudes to adverse event reporting. BMJ Qual Saf. 2008;17(5):364-367.
Keleş B. Sağlık çalışanlarının olay bildirimlerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2021.
Arat Z. Hemşirelerin olay bildirim sistemlerini kullanımının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Dicle Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü; 2023.
Poorolajal J, Rezaie S, Aghighi N. Barriers to medical error reporting. Int J Prev Med. 2015;6(1):97.
Dalky A, Oweidat IA, Abuzaid SR, Khalifeh AH, AlBashtawy M. Exploring the influence of nurses' demographics and hospital work environment on medical error reporting practices in Jordan: a cross-sectional study. BMJ Open. 2024;14(11):e087057.
Zhao X, Shi C, Zhao L. Nurses’ intentions, awareness and barriers in reporting adverse events: A cross-sectional survey in tertiary hospitals in China. Risk Manag Healthc Policy. 2022;15:1987–1997.
Wu F, Wang X, Chen S, Li H, Xie H. Nurses' adverse event reporting attitudes and related factors: a cross-sectional study in maternal and child specialized hospitals in China. Front Public Health. 2024;12:1434387.
Farag A, Blegen M, Gedney-Lose A, et al. Voluntary medication error reporting by ED nurses: examining the association with work environment and social capital. J Emerg Nurs. 2017;43(3):246-254.
Thu NTH, Anh BTM, Ha NTT, Tien DNT, Giang PH, Nga TT, et al. Health staff perceptions of patient safety and associated factors in hospitals in Vietnam. Front Public Health. 2023;11:1149667.
Kiviliene J, Paukstaitiene R, Stievano A, Blazeviciene A. The relationship between clinical environment and adverse events reporting: evidence from Lithuania. Healthcare. 2024;12(2):252.
Martin B, Reneau K, Jarosz L. Patient safety culture and barriers to adverse event reporting: A national survey of nurse executives. J Nurs Regul. 2018;9(2):9-17.
Mansouri SF, Mohammadi TK, Adib M, Lili EK, Soodmand M. Barriers to nurses reporting errors and adverse events. Br J Nurs. 2019;28(11):690-5.
Bahadori M, Ravangard R, Aghili A, et al. The factors affecting the refusal of reporting on medication errors from the nurses’ viewpoints: a case study in a hospital in Iran. ISRN Nurs. 2013;2013:876563.
Yoo MS, Kim KJ. Exploring the influence of nurse work environment and patient safety culture on attitudes toward incident reporting. J Nurs Adm. 2017;47(9):434-40.
Kapil S, Anoopjit K. A study to assess the knowledge, attitude and perceived barriers on incident reporting among staff nurses working in a tertiary care hospital, Ludhiana, Punjab. Int J Nurs Educ. 2020;12(1):142-5.
Kusumawati AS, Handiyani H, Rachmi SF. Patient safety culture and nurses' attitude on incident reporting in Indonesia. Enfermería Clínica. 2019;29(2):47-52.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Journal of Social and Analytical Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
JSOAH, 